• Banner Welkom in De Rank
  • Liturgisch centrum De Rank, wit

  • Liturgisch centrum De Rank, paars

U hebt mijn oren voor U geopend  - Psalm 40: 7

Deze week keek ik op een willekeurig moment naar de Algemene Politieke Beschouwingen – politiek gezien wil ik toch een beetje bijblijven. Aan het woord was mevrouw Hermans (VVD) en zij werd geïnterrumpeerd (er is in het Haagse een voorkeur voor dure woorden) door mevrouw Van der Plas (BBB). Laatstgenoemde vroeg zich af of kabinetsleden wel werkelijk luisteren wanneer de oppositie achter de interruptiemicrofoon haar zegje doet.

Wat was namelijk het geval? Kabinetsleden zitten op die momenten nogal eens op het schermpje van hun telefoon te turen. Luisteren jullie wel? Rake vraag.

Hier is geen sprake van een politiek probleem, eerder van een maatschappelijk probleem. Aandachtig luisteren naar wat een ander zegt, is een gave die niet iedereen meer verstaat. We worden door tal van andere zaken in beslag genomen, waaronder onze telefoon. In zijn boek "Verkeerd verbonden" schrijft de filosoof Zweistra [1] dat we door alle social media meer op onszelf gericht raken en aandacht voor de ander verliezen. Over een goede luisterhouding schrijft hij: 'We moeten de ander de tijd laten en de kans geven zichzelf te uiten. Dat gecombineerd met de moed om een krachtig perspectief van buiten toe te laten.'

Luisteren we nog wel? Horen wij wat die collega tegen ons zegt, wat de buurvrouw ons vertelt, welk seintje een vriend afgeeft? Geven wij de ander de kans om zichzelf te uiten? Luisteren is allerminst passief. Het is hard werken. Je maakt tijd vrij en schenkt aandacht – je denkt even niet aan jezelf (dat kan overigens een verademing zijn). Vaak is wat een ander zegt voor ons een trigger om ons eigen verhaal te vertellen. Een teken dat we niet werkelijk naar de ander luisteren.

Is luisteren naar anderen al lastig – luisteren naar God is ook niet iets dat we maar even doen. In Psalm 40 is luisteren vooral een gave: God opent ons de oren. De vertaling is hier wel braafjes. Oudere vertalingen zijn wat ruiger: "U hebt mijn oren  doorboord". David stelt zich God voor met een pikhouweel, die oren graaft door onze granieten blokhoofden heen (toegegeven, ik zet het wat sterk aan, maar David gebruikt dan ook het werkwoord boren). Als deze oren eenmaal gegraven zijn, dan kunnen wij mensen de stem Gods ook opvangen. Dat is 'krachtig perspectief van buiten' waar de filosoof over spreekt. 

Zo lézen we de bijbelse passages, niet slechts als oude teksten uit voorbije tijden maar als levende woorden van een sprekende God die zich tot ons richt – dat kan ons zomaar verrassen. Zo luisteren we naar elkaar, met aandacht naar wat een ander te vertellen heeft – dat kan ons zomaar verrassen. 

Ach, van tijd tot tijd zal er dan wat graafwerk verricht moeten worden. Maar wat zal ons vriendschappelijk, ons kerkelijk, ons geloofsleven daar van opknappen.

ds. Harald Overeem

Overweging is overgenomen uit Kompas (informatieblad van de Protestantse Gemeente te Waddinxveen) - oktober 2021

[1] Bekijk hier een interview met Cees Zweistra over het boek "Verkeerd Verbonden"